Met contextrijk onderwijs maak je lesstof tastbaar
Context bieden – wat heb ik er aan en wat kan ik ermee? – is belangrijk om kinderen te enthousiasmeren voor techniek. Marc van der Maaten past het dagelijks toe in zijn lessen. “Zelf ontdekken en kritisch nadenken motiveert kinderen enorm.”
Marc van der Maaten geeft gymlessen aan groepen 2 tot en met 8 en techniekles aan groepen 7 en 8 op OBS De Wissel. “Ik ben gymleraar geworden om kinderen uit de klas te kunnen halen en hen te laten ontspannen. Ik merkte dat bij gym hun woordenschat omhoog ging. Dus dacht ik: waarom integreer ik niet ook andere vakken in mijn gymlessen? Door te bewegen, nemen ze lesstof beter op.
Neem bijvoorbeeld een vorm van trefbal, luchtkriktrefbal. Hierbij moeten kinderen een bal onder een bank doorrollen, maar die bank is te laag. Dus geef ik ze een soort luchtkussens om onder de bank te leggen, die ze tijdens het spel kunnen oppompen. De bank komt omhoog zodat de bal er onderdoor kan. Daarmee kunnen ze het spel winnen. Ik heb dat zelf verzonnen. Als ik door Gamma of Action loop, zie ik bij wijze van spreken overal gymmateriaal.”
Door context toe te voegen maak je volgens Marc lesstof tastbaar. “Het gaat erom dat kinderen de betekenis en de zin zien van hetgeen ze leren. Bij luchkriktrefbal: door techniek te gebruiken, het
omhoog pompen van een bank, kunnen ze iets bereiken, in dit geval het spel winnen.” Van der Maaten leert zijn leerlingen kritisch nadenken over lesstof: ‘Wat kan ik ermee en waar kom ik uit als
ik een zijspoor neem om een probleem op te lossen?’ “Kinderen kritisch laten nadenken, motiveert. Zo komen hun talenten en vaardigheden naar boven. En de succesbeleving is groot.”
Robots en programmeren
Dat succes beleven leerlingen ook in de lessen techniek. Hij werkt met de onderwijsprogramma’s FIRST® LEGO® League en Vakkanjers’. Deze programma’s zetten een maatschappelijk thema en de praktijk centraal en laten kinderen hun (technisch) probleemoplossend vermogen ontdekken. Met contextrijk onderwijs krijgen kinderen een inspirerend en realistisch beeld van de rol van
technologie in de maatschappij, ze krijgen beroepsperspectieven, doen 21ste-eeuwse vaardigheden op en worden uitgedaagd om hun eigen talenten in bèta, techniek en technologie te ontdekken.
FIRST LEGO League heeft jaarlijks een ander thema. Groepjes leerlingen gaan aan de slag met een probleem uit de praktijk, waarvoor ze een innovatieve oplossing moeten bedenken. Ze leren onderzoeken, samenwerken en hun oplossing presenteren. Ook bouwen en programmeren ze hun eigen robot die vervolgens verschillende missies uitvoert. Sommige scholen vaardigen een of meerdere teams af naar een regiofinale waar plekken te vergeven zijn voor de bruisende landelijke finale. Scholen benutten FIRST LEGO League als invulling van hun wetenschaps- en techniekonderwijs, waardoor de hele klas vaardigheden opdoet. Op OBS De Wissel is dit een gewild naschools project. Van der Maaten: “Wij laten hiervoor kinderen solliciteren met een brief, door opdrachten te doen en met een sollicitatiegesprek. Zo selecteren we een team. Elke woensdagmiddag werken ze op school aan de probleemstelling.”
Ideeën voor fris klaslokaal
Het programma Vakkanjers, ook met een halve en landelijke finale, gebruikt Van der Maaten in zijn wekelijke technieklessen. “Het is een praktische techniekwedstrijd waarbij de kinderen een realistische uitdaging krijgen. De klas verzint daar in groepjes een oplossing voor. Soms wordt zo’n oplossing door een bedrijf ook echt uitgevoerd. Er wordt dus serieus naar hun idee gekeken en dat motiveert. Vorig jaar moesten ze voor het Van Goghmuseum een verplaatsbaar pop-upmuseum ontwerpen. Dit jaar ging het om ideeën voor een fris klaslokaal. De schoolwinnaar had het idee om ventilatoren aan de laadjes van hun tafeltjes te bevestigen.” Op donderdag 8 juni stond het team van OBS De Wissel in de landelijke finale van Vakkanjer Junior. 
De finalisten van OBS De Wissel
In de technieklessen doet Van der Maaten ook andere dingen. “Zo laat ik ze bijvoorbeeld een blijde (middeleeuwse katapult) maken van satéprikkers en elastiekjes. Vervolgens moeten ze die in het groot bouwen in de gymzaal, om in een spel op elkaar te kunnen schieten. Wie het snelste zijn blijde bouwt, heeft een voorsprong. Doordat ik in de techniekles al begin en verderga in de gymles, hebben ze bij de start al een doel voor ogen en dat vinden ze leuk.”
Draagvlak
Van der Maaten is nog de enige op zijn school die structureel techniekles geeft en daarbij technische context de school in brengt. “Maar collega’s komen ook kijken bij bijvoorbeeld de regiofinales van de FIRST LEGO League. Dat zorgt voor draagvlak. Mooi is dat we als school hebben besloten om meer met projecten te gaan werken. Als je kinderen daarbij zelf onderzoek laat doen, ben je al snel bezig met contextrijk leren.”
Volgens Van der Maaten kan elke school daarmee aan de slag. “Je kunt met FIRST LEGO League beginnen, daar hoef je niet technisch voor te zijn. Er zitten goede instructies bij en als leerkracht heb je een coachende rol. Ook bij gratis programma van Vakkanjers word je helemaal begeleid, de kinderen hoeven het alleen nog maar uit te voeren. Of begin zelf een project en praat met kinderen over hun interesses.”
Doe volgend schooljaar mee!
Vanaf nu kun je je aanmelden voor het nieuwe seizoen van FIRST LEGO League en Vakkanjers. Met FIRST LEGO League gaan kinderen aan de slag met het thema MASTERPIECE; ze gaan nieuwe technische manieren bedenken om kunst te creëren met behulp van LEGO. Bij Vakkanjers worden de teams verwelkomd in de Olympische Spirit. Ze worden uitgedaagd om nieuwe technologieën rondom de Olympische Spelen te bedenken.